B+G+i proiektuen kudeaketatik erakundeko BERRIKUNTZA bultzatzera: ISO 56001 arauak ekarritako berrikuntza nagusiak, UNE 166002 arauaren aldean
Beste edozein jarduera-eremutan bezala, arauek funtsezko zeregina dute berrikuntza-prozesuak egituratzen laguntzeko, kultura berritzailea sustatzeko eta erakundearentzat eta haren intereseko publikoentzat (barrukoak eta kanpokoak) balioa sortzeko. Nahiz eta berrikuntzaren kudeaketa edozein berrikuntza-eragileren izatearen parte izan, eta hala da AZTERLANentzako ere, metalurgiaren arloko soluzio berritzaileen ikerketan eta garapenean espezializatutako zentroa garen heinean, gure berrikuntza-ekimena arau bati dagokionez ziurtatzeak aukera ematen digu gure jarduera gauzatzeko modua inguru beti aldakor batekin bat datorren egitura ordenatu eta koherente bati eta kudeaketa-sistemek berezko duten etengabeko hobekuntza-filosofia bati erantzuten diotela ziurtatzeko gure interes-publikoen aurrean.
Hainbat urtez, ikerketa, garapen eta berrikuntzako jarduera normalizatzera bideratutako nazioarteko arau-esparrurik gabe, I+G+b kudeatzeko baldintzei buruzko Espainiako UNE 166002 arauak markatu du jarduera horretarako erreferentzia. Nazioartean, berrikuntza kudeatzeko sistemak ezartzeko gidak bazeuden ere (horietan oinarritu zen, hain zuzen, aipatutako arauaren azken bertsioa), ezin ziren ziurtatu.
2024ko irailean ISO 56001 (Berrikuntza kudeatzeko sistemaren betekizunak) berria argitaratu zen, eta urte bereko azaroan itzuli zen UNE-EN ISO 56001 sistemara. Argitalpen horrek baliogabetu egiten du UNE 166002:2021 araua, nazioarteko esparru bat eskainiz eta, horrekin batera, berrikuntza kudeatzeko sistemen ziurtapena indartuz. Arau berri hori ISO 56000 familiakoa da, hau da, bat dator beste ISO kudeaketa-sistema batzuekin komuna den goi-mailako egiturarekin.
Arauaren izenetik bertatik asma daitekeez, I+G+b-ren ordez berrikuntza aipatuz, ISO 56001:2024 berriaren filosofiak ikuspegi estrategikoagoa eta zabalagoa du. Horrela, UNE 166002:2021 I+G+b proiektuen kudeaketan zentratzen den bitartean, ISO 56001 arauak erakundearen egitura eta antolaketa ikuspegia du, berrikuntza prozesu integraltzat eta edozein erakunde motatan aplikagarritzat hartuz.
Nola egokitu kudeaketa-sistema ISO 56001:2024 arau berria betetzeko?
UNE 166002:2021 betetzeko sistema egituratua duen edozein erakundek ez du aldaketa esanguratsurik egin beharko bere sistema ISO 56001: 2024ra egokitzeko, berrikuntza-jardueraren betekizunei dagokienez lehena zehatzagoa baita.
Hauek dira ISO 56001 arauaren ekarpen nagusietako batzuk:
- Erakundea eta haren testuingurua ulertzeko dokumentazioan, egungo eta balizko alderdi interesdunak zehaztu behar dira, bai eta haien beharrak, itxaropenak eta betekizun garrantzitsuak ere, gaur egungoak zein aurreikusitakoak.
- Klima-aldaketa erakundearentzat eta erakundeari balioa sortzeko ahalmena duten aukera-arloentzat faktore garrantzitsua den zehaztu behar da.
- UGIDi (I+G+Bren Kudeaketa Unitatea, UNE 166002 arauan zehazki aipatzen dena) delakoari egozten zitzaizkion erantzukizunetako batzuk orain erakundearen barruan erantzukizuna eta agintea duten pertsonei esleitzen zaizkie, bermatzeko berrikuntza kudeatzeko sistema arauaren araberakoa dela, goi-zuzendaritzari berrikuntzaren kudeaketa-sistemaren jardunari eta hobetzeko aukerei buruzko informazioa emateko, kudeaketa-sistemaren elementuak kudeatzeko (antolaketa-egiturak, lankidetza, portafolioak, ekimenak eta berrikuntza-prozesuak barne), eta maila guztietan erabakiak hartzeari buruzko informazioa emateko.
- Berrikuntza-portafolioak/ekimenak: Berrikuntza-ekimenen portafolioak (bat edo gehiago) ezarri, inplementatu eta mantendu behar dira, berrikuntza-estrategiarekin eta -helburuekin lerrokatuta daudenak, portafolioa eta haren ekimenak ebaluatzeko, hobetzeko eta lehenesteko definitutako irizpideak dituztenak eta berrikuntza aintzat hartzen dutenak.
- Berrikuntza-ekimenen eta berrikuntza-prozesuen adierazleak daudela ziurtatzea.
- Desagertu egiten da zaintza- eta inteligentzia-prozesu estrategikoa, baina adierazten da berrikuntza kudeatzeko sistema eraginkortasunez ezartzeko beharrezkoak diren tresnak eta metodoak zehaztu eta eman beharko dituela erakundeak.
- Berrikuntza kudeatzeko sistema eraginkortasunez ezartzeko behar diren finantza-baliabideak zehaztea, ematea eta horien jarraipena egitea: finantza-arriskuak eta -aukerak, jardueretarako finantzaketa-irizpideak ezartzea, eta finantza-baliabideak esleitu eta babestea..
Laburbilduz, ondoriozta daiteke, kudeaketaren ikuspegitik, arau berri honek berrikuntzaren kudeaketaren ikuspegi zabalagoa edakarrela. Berrikuntzaren kudeaketa sistemikoa sustatzen du antolakuntza-mailan, balioa sortzea eta banatzea funtsezko helburutzat hartuta. Horregatik, berrikuntzari dagokionez, kultura korporatiboaren eta lidergo estrategikoaren garrantzia nabarmentzen dute, baita erakundeko langileak berrikuntzaz jabetzea ere, prozesu berritzailearen eta balioa sortzearen eragile gisa.
