AZTERLAN Metalurgia Ikerketa Zentroaren garapen berri batek fabrikazio-prozesuaren monitorizazioa denbora errealean eta kontrol-eredu prediktiboen garapena konbinatzen ditu, une bakoitzean lehengaien errezeta optimoa proposatzeko, eskuragarri dagoen txatar-parkea, kostua eta konposizioa oinarri hartuta.
Fusioa galdaketa-prozesuaren puntu kritikoa da akatsik gabeko eta propietate mekanikoak ziurtatuta dituzten piezen fabrikazioa ziurtatzeko orduan. Prozesuaren fase honetan, helburuko konposizio kimikoa zer materialekin eta zer aleazio-elementurekin lortuko den definitzen da. Hau da, osagaiak fabrikatzeko erabiliko den materialaren “errezeta”.
Burdin-galdaketako osagaien fabrikazioan birziklatutako altzairuzko txatarrak erabiltzeak (adibidez, estanpazio-prozesuetatik datorren txatarra) onura ekonomikoak eta ingurumen-onura handiak ditu. Material hori berrerabiltzeak ekonomia zirkularra garatzen laguntzen du, eta bitarteko material prozesatuen erabilera murriztea (eta are ezabatzea ere) ahalbidetzen du, hala nola burdinazko lingoteak, eta ondorioz ingurumen-inpaktua eta kostu ekonomikoa murrizten ditu. Hala ere, birziklatutako txatarrek gero eta elementu mikroaleatzaile gehiago dituzte, metalurgian eragin handia dutenak eta urtutako piezen azken egitura alda dezaketenak. Gainera, titanioa edo aluminioa bezalako elementu minoritarioek edo zinka bezalako estaldurek eragin negatiboa dute galdatutako osagaien kalitatean. Elementu horiek moldearekin erreakzionatzen dute galdaketan, eta gas-bilakaerak sortzen dituzte, galdatutako piezen gainazalean akatsak sortuz.
Galdatze-etapan eragiteko eta metalaren kalitatea uneoro ziurtatzeko, AZTERLANk sistema adimendun bat garatu du, karga metalikoak optimizatzeko aukera ematen duena, erabilgarritasunaren, kostuaren, lehengaien kalitatearen eta piezen eskakizunen arabera, metalaren “errezeta” helburu den metalurgia-kalitatera egokituz.
Sistema berritzaile horrek (AZTERLANen Sentinel ® plataforma teknologian oinarritua) denbora errealean konektatzen du biltegiratze-siloetan galdaketa-karga gisa erabilitako materialaren erabilgarritasunari buruzko informazioa, material horien konposizio kimikoa egiaztatzeko ziurtagiriak, kostua eta instalazioaren kontrol-planetik datozen datuak (prozesuaren biki digital baten bidez), galdaketa bakoitzean eskuragarri dauden analisi termikoko eta analisi kimikoko tekniketatik abiatuta metalaren ezaugarriak ebaluatzeko. Bestalde, eta denbora errealean baita, algoritmo adimendun batek kalitate metalurgikoa eta isurketan nahi ez diren elementuen kontzentrazioa monitorizatzen ditu, baita metal likidoaren tratamendua ere. Horrekin guztiarekin, kalkulatzen du lehengaien nahasketa optimoa ahalik eta kostu txikienarekin, betiere erreferentzia bakoitza fabrikatzeko eskatzen den gutxieneko metalurgia-kalitatea ziurtatuko duena.
AZTERLANen Fabrikazio Teknologia Adimendunen ikerketa-lerrotik adierazten dutenez, “prozesuaren fidagarritasuna eta eraginkortasuna ziurtatzeaz gain, garapen horren helburu nagusia da oinarrizko metala ekoizteko behar diren lehengaien eta aleanteen kostua ahalik eta gehien murriztea”. Horrela, “sistemak proposatu beharreko konposizio onena bi irizpide aldi berean betetzen dituena da: akatsik gabe fabrikatzeko kalitate metalurgiko nahikoa eskaintzea eta ahalik eta kostu txikienarekin egitea”.
Era honetan, burdina galdatzeko sistema berritzaile honek aurrezpen esanguratsuak eskaintzen ditu karga-materialen (lingotea, txatarra, etab.) eta aleazio-materialen kontsumoan, prozesuaren errendimendu globala optimizatuz (erabilitako metal kantitatearen eta ekoitzitako piezen arteko erlazioa), eta, aldi berean, zuzenean eragiten du metalaren ezaugarriek eragindako bazterketa-tasen hobekuntzan.
“Konplexutasun handiko teknologia denez, eta osagaien azken kalitateari eragiten dioten ehunka parametro interkonektatuk esku hartzen dutenez, galdategiek aurrera egin behar dute beren fabrikazio-prozesuen kontrolean. Beharrizan hori areagotu baino ez da egiten egungo egoeran; izan ere, energia-kostuak, zenbait lehengairen hornidura-arazoak eta prozesuaren iraunkortasuna hobetzeko beharra bezalako faktoreek eraginkortasuna eta eraginkortasuna optimizatzera bideratutako neurriak behar dituzte “.
Aplikazio horren oinarri teknologikoa, erakunde bakoitzaren ezaugarriei eta helburuei erantzuteko zaindu beharrekoa, dagoeneko ezarrita dago galdaketa-instalazio batzuetan, bai Euskadin, bai nazioartean, AZTERLANen ezagutza aditua planta bakoitzaren errealitatearekin eta hobekuntza-helburu espezifikoekin konbinatuz. Gaur egun, AZTERLANek teknologia hori garatzen jarraitzen du, galdaketarako funtsezkoak diren beste kontzeptu eta parametro batzuk gehituz, hala nola iraunkortasuna, metalaren konposizioak edo “errezetak” proposatzeko edo hainbat motatako gehikuntzak egiteko.
Burdin-galdaketako langilea monitorizatutako fusio-gunean.
